12 Haziran 2025’te Resmi Gazete’de yayımlanan Sıra No: 28 ve 29 Tebliğler, kripto varlık hizmet sağlayıcılarını (KVHS) hedef alarak uzaktan kimlik tespiti (KYC), kara para aklama (AML) ve terörizmin finansmanı (CFT) önlemlerini sıkılaştırıyor. Bu düzenlemeler, FATF gri listesinden çıkma hedefi doğrultusunda uluslararası standartlara uyumu artırırken, sektörde operasyonel maliyetleri ve hukuki riskleri yükseltiyor. Peki, bu değişiklikler ne anlama geliyor ve kripto yatırımcılarını nasıl etkileyecek?MASAK’ın Düzenleyici Stratejisi ve Temel İtici Güçler
MASAK’ın son tebliğleri, kripto varlıkların anonimlik ve sınır ötesi işlem kolaylığı nedeniyle yüksek risk taşıdığını vurguluyor. Temel amaç, FATF’nin 15 numaralı Tavsiyesi’ne uyum sağlayarak mali suçları önlemek. Tebliğ No: 28, uzaktan KYC süreçlerini video görüşme zorunluluğuyla güçlendirirken; Tebliğ No: 29, işlem açıklaması, varlık kaynağı belgeleme ve transfer limitleri gibi operasyonel tedbirleri getiriyor.
Uzmanlar, bu yaklaşımın KVHS’leri geleneksel bankacılık seviyesine yaklaştırdığını belirtiyor. Örneğin, arbitraj ve likidite sağlayıcılığı işlemleri artık yüksek riskli kategoride, bu da çapraz platform transferlerini engelleyebilecek otomatik izleme sistemlerini zorunlu kılıyor.
Uzaktan Kimlik Tespitinde Yeni Standartlar
Tebliğ No: 28 ile KVHS’ler, hesap açılışlarında canlı video görüşme ve biyometrik doğrulama uygulamak zorunda. Bu, kimlik sahtekarlığını minimize etmek için tasarlanmış bir adım. Gerçek faydalanıcı (UBO) tespiti de uzaktan süreçlere entegre ediliyor; tüzel kişiler için şirket belgeleri ve ortaklık yapısı elektronik ortamda doğrulanacak.
Ancak, uzaktan kurulan ilişkilerde müteakip yüksek riskli işlemler için yüz yüze doğrulama ve imza örneği gerekecek. Bu kısıtlama, KVHS’lerin hesap limitlerini sıkı tutmasını teşvik ediyor ve teknolojik altyapı yatırımlarını artırıyor.
Sıkılaştırılmış AML/CFT Tedbirleri ve Operasyonel Yükümlülükler
Tebliğ No: 29’un en dikkat çekici yenilikleri arasında kripto transferlerinde zorunlu işlem açıklaması (en az 20 karakter) yer alıyor. Bu, işlemlerin mahiyetini belgeleyerek MASAK incelemelerinde delil üretmeyi amaçlıyor. Ayrıca, varlık kaynağının periyodik belgelendirilmesi (banka dekontları vb.) zorunlu; belgeler alınmadan işlem onaylanmayacak.
Yüksek riskli işlemler için özel önlemler getiriliyor:
- Likidite sağlayıcılığı, piyasa yapıcılığı ve arbitraj yüksek riskli kabul ediliyor.
- Kripto çekimlerinde genel 48 saat, ilk çekimde 72 saat bekleme süresi uygulanacak.
- Stablecoin transferleri günlük 3.000 USD, aylık 50.000 USD ile sınırlı; şüpheli durumlarda limit 2 katına çıkabilecek.
Bu limitler, volatil piyasalarda kullanıcı deneyimini etkileyebilir ve P2P işlemlere veya uluslararası borsalara kayışı teşvik edebilir.
Aşağıdaki tablo, Tebliğ No: 29 kapsamındaki kısıtlamaları özetliyor:
| İşlem Tipi | Bekleme Süresi/Limit | Uygulama Şartı | Amaç (MASAK Gerekçesi) |
|---|---|---|---|
| Genel Kripto Çekimi | En az 48 Saat Bekleme | Her çekim işlemi için. | Ani fon çıkışını önleme, AML analizine süre tanıma. |
| İlk Kripto Çekimi | En az 72 Saat Gözlem | Müşterinin platformdaki ilk çekim için. | Yeni müşterilerde kapsamlı risk skorlama. |
| Stablecoin Transferi (Günlük) | 3.000 USD Karşılığı | Başka platformlara yapılan transferler dahil. | Yüksek değerli varlıkların kontrolsüz transferini kısıtlama. |
| Stablecoin Transferi (Aylık) | 50.000 USD Karşılığı | Başka platformlara yapılan transferler dahil. | Toplam aylık risk maruziyetini sınırlama. |
KVHS’ler İçin Operasyonel Etkiler ve Uyum Rehberi
Yeni düzenlemeler, KVHS’lerin risk skorlama algoritmalarını, işlem izleme yazılımlarını ve belge yönetim sistemlerini (DMS) revize etmesini gerektiriyor. Uyum birimi kurmak, Yeminli Mali Müşavir (YMM) onaylı risk raporları hazırlamak zorunlu hale geliyor. Eksiklikler, ağır idari para cezalarına yol açabilir.
Uzmanlara göre, küçük KVHS’ler piyasadan çekilebilirken, büyük oyuncular konsolidasyonla güçlenecek. Kullanıcılar ise daha güvenli bir ekosistemde işlem yapacak, ancak gecikmeler nedeniyle memnuniyetsizlik yaşayabilir.
Türkiye Kripto Ekosistemi Üzerindeki Makro Etkiler ve Tavsiyeler
Kısa vadede maliyet artışı ve operasyonel karmaşıklık pazarı daraltabilir, ancak uzun vadede kurumsallaşma ve uluslararası güven sağlayacak. KVHS’ler için acil eylem planı:
- Teknolojik Uyum: Video KYC altyapısı ve zorunlu açıklama alanları entegre edin.
- Risk Yönetimi: Arbitraj tespiti için otomasyon kurun, varlık kaynağı belgelerini periyodik toplayın.
- Hukuki Denetim: İç kontrol politikası yayımlayın, YMM raporları hazırlayın.
Bu düzenlemeler, Türkiye’yi kripto regülasyonunda öncü konumuna taşıyabilir. Kripto yatırımcıları ve KVHS’ler, MASAK’ın resmi sitesinden güncel bilgilere erişerek uyum sağlayabilir.
Kaynak: MASAK Kripto Varlık Düzenlemeleri Raporu, Ekim 2025.MASAK kripto düzenlemeleri, KVHS uyum yükümlülükleri, uzaktan KYC, stablecoin limitleri, AML CFT tedbirleri
Bitradar.news’ta yer alan içerikler sadece bilgi amaçlıdır ve kesinlikle finansal bir yönlendirme ya da yatırım önerisi değildir. Kripto paralar riskli varlıklardır; kararlarınızı kendi araştırmalarınıza dayandırın, biz sadece haber sunarız!
