Crypto.com’un 70 Milyar CRO Token’ını Yeniden Basma Kararı Tartışma Yarattı

Kripto para borsası Crypto.com’un Cronos blok zincirinde 2021 yılında yakılan 70 milyar CRO token’ını yeniden ihraç etme önerisi, 17 Mart 2025’te topluluk oylamasıyla onaylandı. Ancak bu karar, oylama sürecindeki ani değişiklikler ve topluluğun tepkileri nedeniyle büyük bir tartışma başlattı. Şirket, bu hamlenin uzun vadeli büyüme için gerekli olduğunu savunurken, bazı kullanıcılar bunun token değerini sulandıracağını ve güveni zedelediğini iddia ediyor.

Kararın Detayları

Crypto.com, 2021’de “tarihin en büyük token yakımı” olarak duyurduğu 70 milyar CRO’yu kalıcı olarak dolaşımdan çıkarmıştı. Bu hamle, CRO’nun arzını azaltarak değerini artırmayı ve ağın merkeziyetsizliğini güçlendirmeyi amaçlıyordu. Ancak 2 Mart 2025’te başlayan bir治理提案 (yönetişim önerisi), bu token’ların “Cronos Stratejik Rezervi” oluşturmak amacıyla yeniden basılmasını önerdi. Öneri, 16 Mart’a kadar yeterli desteği alamıyordu; ta ki son saatlerde 3,35 milyar CRO token’lık bir oy “evet” kategorisine eklenene kadar. Nihai sonuç, %62,18 “evet”, %17,61 “hayır”, %20,11 “çekimser” ve %0,11 “veto” şeklinde gerçekleşti (The Block).

Resmi açıklamaya göre, yeniden basılan token’lar 10 yıllık bir kilitlenme programıyla stratejik bir rezerve tahsis edilecek ve ekosistem geliştirme projeleri, ABD pazarındaki büyümeyi destekleme ve bir CRO ETF’si (borsa yatırım fonu) başlatma gibi girişimler için kullanılacak (CoinDesk). Şu anki fiyatlarla bu token’ların değeri yaklaşık 5 milyar dolar civarında.

Topluluktan Gelen Tepkiler

Karar, Crypto.com topluluğunda ciddi bir bölünmeye yol açtı. Reddit’teki bir paylaşımda (r/CryptoCurrency), kullanıcılar bu hareketin mevcut CRO sahiplerinin token değerini düşüreceğini savundu. Bazı yorumcular, şirketin agresif pazarlama harcamalarını (örneğin, Crypto.com Arena ve F1 sponsorlukları) ve şeffaflık eksikliğini eleştirirken, diğerleri bu kararın FTX gibi çöken borsaları hatırlattığını belirtti. Bir kullanıcı, “Bu, merkeziyetçiliğin bir göstergesi ve topluluğa ihanet” diye yazdı.

Ayrıca, oylama sürecinde Crypto.com’a bağlı büyük doğrulayıcıların (validator) son dakikada devreye girerek sonucu değiştirdiği iddiaları ortaya atıldı. Unchained’e göre, ağın oy gücünün %70-80’ini kontrol eden bir doğrulayıcı, 3,35 milyar CRO token’ını “evet” lehine kullandı (Unchained). Bu durum, merkeziyetsizlik vaadine gölge düşürdüğü gerekçesiyle eleştirildi.

Crypto.com’dan Yanıt

CEO Kris Marszalek, 19 Mart’ta X’te yaptığı bir paylaşımda (Kris’in X postu), şirketin 2024’te 1,5 milyar dolar gelir ve 300 milyon dolar net kâr elde ettiğini açıkladı. Marszalek, bu token’ların yeniden basılmasının şirketin finansal sorunlarından değil, büyüme stratejisinden kaynaklandığını vurguladı. Ayrıca, 25 Mart’ta düzenlenecek bir AMA (Bana Soru Sor) etkinliğinde topluluğun sorularını yanıtlayacaklarını duyurdu (CoinTelegraph).

Piyasa Etkisi ve Gelecek Beklentileri

Oylama sonrası CRO’nun fiyatı %3’ten fazla düşerek 0,08 dolara geriledi (Crypto.news). Uzun vadede, 10 yıllık kilitlenme programı ani bir arz şokunu önlemeyi amaçlasa da, analistler token fiyatı üzerindeki baskının devam edebileceğini düşünüyor. Öte yandan, şirketin ETF planları ve ekosistem yatırımları, CRO’nun kurumsal benimsenmesini artırabilir.

Bu olay, merkezi kripto borsalarının toplulukla ilişkilerindeki hassas dengeyi bir kez daha gözler önüne serdi. Crypto.com’un önümüzdeki günlerde vereceği yanıtlar, hem güveni yeniden inşa etme hem de büyüme hedeflerini gerçekleştirme açısından kritik olacak.

Kaynaklar

1. The Block – Cronos blockchain to reissue 70 billion burned tokens
2. CoinDesk – Crypto.com wants to revive $5B worth of CRO tokens
3. Reddit – r/CryptoCurrency tartışması
4. Unchained – Crypto.com forces through controversial vote
5. CoinTelegraph – Community slams Crypto.com CEO
6. Crypto.news – Crypto.com faces backlash after vote
7. Kris Marszalek’in X paylaşımı